Libris Literatuur Prijs 2012

'A.F.Th. van der Heijden creëert met Tonio een nieuw genre, dat hij "requiemroman" noemt. De oorsprong van het boek ligt besloten in een tragisch, werkelijk gebeurd noodlottig ongeluk: Tonio, de enige zoon van A.F.Th. van der Heijden en zijn vrouw Mirjam Rotenstreich, raakte op de vroege ochtend van Pinksterzondag betrokken bij een dodelijk ongeval. (...) Alle personages in de roman heten bij hun werkelijke namen: Tonio, Adri, Mirjam, de familieleden, de vrienden van Tonio, de artsen. Hierdoor lijkt het alsof de roman in het domein van de non-fictie terechtkomt. Dat laatste geldt voor een groot deel van de roman. Maar Van der Heijden geeft enkele knappe wendingen aan zijn boek, waardoor hij het boek vanuit het domein van de non-fictie naar de fictie trekt. In het verloop van de meer dan zeshonderd bladzijden tellende roman vinden enkele cruciale ‘kantelmomenten’ plaats. Een van de eerste is dat Van der Heijden het dodelijke ongeluk een ‘inktzwart wonder’ noemt. Dat getuigt van moed. Hij, de oeuvrebouwer, de auteur bij uitstek die in fictieve vorm greep wil krijgen op de wereld, moet erkennen dat een gebeurtenis uit de werkelijkheid zijn literaire theorie ondermijnt. (...) Alle registers die bij dood en rouw horen worden op superieure wijze bespeeld: van aankondiging en verzoening tot ontkenning; van woede en verzet tot aanvaarding. De indrukwekkende grootsheid van de requiemroman Tonio is te danken aan de ongeëvenaarde veelstemmigheid ervan. In het slotkoor van deze symfonie van de dood klinkt zelfs hoop, hoe genadeloos dat in het licht van de voorafgaande gebeurtenissen ook lijkt.' (fragmenten juryrapport)