Libris Literatuur Prijs 2022

‘Wormmaan van Mariken Heitman is een boek dat qua vorm, inhoud en denkkracht zijn gelijke niet heeft – het vertelt een verhaal dat tegelijk hedendaags is én de geschiedenis van de mensheid omspant. Het boek getuigt van moed, literair meesterschap en grote denkkracht. Heitman verweeft met groot vernuft twee verhaallijnen die op het eerste gezicht nog ver uiteen lijken te liggen. Enerzijds neemt ze ons negenduizend jaar mee terug in de tijd, naar de Levant, om ons te vertellen over het begin van de landbouw. Anderzijds staat de roman met beide voeten in de aarde van onze huidige tijd. Heitman onderzoekt wat onmiskenbaar een van de grote thema’s van nu is: de eigen identiteit in het algemeen en de genderidentiteit in het bijzonder (…) Wormmaan is een verbluffend rijke ideeënroman die lijkt te draaien rond de gedachte dat de mensheid blind is voor de eigen vormingskracht. We geloven dat er een natuurlijke orde is en laten ons daardoor leiden, maar we vergeten dat we die orde zelf hebben aangebracht (…) Als jury zijn we vooral onder de indruk van het feit dat Mariken Heitman de moed heeft gehad om niet te kiezen voor een conventionele vertelling. De lezer wordt nergens behaagd – en dat is een verademing (…). In een tijd waarin het hokjesdenken welig tiert, toont het boek dat de beste antwoorden op het identiteitsvraagstuk zijn zoals onze identiteit zelf: meerlagig. De maatschappelijke conventies en verwachtingen bieden niet het antwoord op vragen als: wie ben ik, waar behoor ik, wie wil ik zijn en waartoe wil ik behoren? Het zijn vragen waarop we allemaal – en ieder voor zich – met onze eigen levenswandel moeten antwoorden, en die antwoorden zullen nooit helemaal bevredigend zijn. Wormmaan is een buitengewoon actueel en tegelijk tijdloos boek, dat met de Waddeneilanden op de achtergrond toch van internationale allure is.’ (fragment juryrappport)