Sprakeloos op de planken, monoloog van Tom Lanoye (2012)
'Het oeuvre van Tom Lanoye is nauwelijks nog te overzien. Vast staat dat de roman Sprakeloos uit 2009 tot de hoogtepunten behoort. (…) Dat hij drie jaar met de plannen voor Sprakeloos heeft rondgelopen voor hij aan de uitwerking toekwam, moet óók te maken hebben gehad met het besef dat er ditmaal meer dan ooit op het spel stond: een van pijn en verdriet maar ook van liefde en trots doortrokken portret van zijn moeder. (…) Aanvankelijk lijkt Sprakeloos nog het meest op een aaneenschakeling van groteske taferelen, een schelmenroman in de beste Vlaamse traditie. Gaandeweg blijkt het, ook structureel, veel meer dan dat. Sleutelscènes in het verhaal - het moment van totale ontreddering bij de eerste hersenbloeding, de hartverscheurende coming out van de zoon - worden telkens opnieuw aangestipt, afgebroken en, na een stortvloed van associatief verbonden uitweidingen, hernomen, waardoor het boek tegelijk een hechte compositie en diverse sterke spanningsbogen krijgt. In scènes als deze bewijst Lanoye zijn toneelervaring. Als het erop aankomt weet hij als geen ander wat hij moet weglaten of verstoppen om de grootst mogelijke betrokkenheid op te roepen. Dat talent heeft hij van zijn moeder, en dat steekt hij niet onder stoelen of banken. De dankbaarheid daarvoor blijkt uit elke regel van dit boek, dat misschien nog het best als een onvergetelijk standbeeld in taal kan worden getypeerd.' (fragmenten juryrapport)