Hendrik Tollens (1780-1856) was de eerste dichter die dichter des vaderlands genoemd kan worden. De Tollensprijs, die in 1902 werd ingesteld en aanvankelijk gratificatie heette, is de oudste literaire prijs van Nederland. De prijs wordt een keer in de vijf jaar toegekend aan een schrijver die volgens de jury in de vijf voorafgaande jaren een opvallende literaire prestatie leverde. In het bestuur van het Tollensfonds - tevens jury van de prijs - moet altijd een afstammeling van Hendrik Tollens zitten.
Tollensprijs
2022 Ellen Deckwitz
2015 Hans Dorrestijn
2010 Paulien Cornelisse
2005 Jules Deelder (1944)
2000 drs. P (1919), pseudoniem van Heinz Hermann Poltzer
1993 Marten Toonder (1912-2005)
1988 Koos Schuur (1915-1995)
1983 Belcampo (1902-1990), pseudoniem van Herman Pieter Schonfeld Wichers
1978 Michiel van der Plas (1927)
1973 Anton Koolhaas (1912-1992)
1968 F.C. Terborgh (1902-1981), pseudoniem van Reijnier Flaes
1963 Ina Boudier-Bakker (1875-1966)
1958 Maria Dermout (1888-1962)
1953 Bertus Aafjes (1914-1993)
1948 Hendricus Wijbrandus Jacobus Maria Keuls (1883-1968)
1943 Johan Willem Frederik Werumeus Buning (1891-1958)
1938 Herman de Man (1898-1946)
1933 Arthur van Schendel (1874-1946)
1928 Reinier Johannes Willem van Genderen Stort (1886-1942)
1923 Louis Couperus (1863-1923)
1918 Willem Kloos (1859-1938)
1913 Pieter Cornelis Boutens (1870-1943)
1908 Carel Scharten (1878-1950)
1903 Gerard van Hulzen (1860-1940)